Hekimhan-Kuluncak (Malatya) İlçelerinde Farklı Bölgelerden Alınan Toprak Örneklerinde Radyoaktivite ve Ağır Metal Analizi
İnsanlar ve diğer canlılar yaşadıkları çevrede yaşamları boyunca radyasyona maruz kalmaktadırlar. Maruz kalınan en geniş doz oranını evrenden gelen kozmik ışınlar ve yerkürede bulunan doğal radyasyon oluşturmaktadır. Topraktaki doğal radyoaktivite U, Th serileri ve 40K'tan kaynaklanmaktadır. Çevresel radyoaktivitenin izleme çalışmaları ile insanların ve diğer canlıların maruz kaldığı radyasyon seviyeleri ve çevresel radyasyon seviyesindeki önemli değişikler belirlenir. Türkiye'de en büyük flor (F), nadir toprak elementi (NTE) ve toryum (Th) yatakları Malatya-Kuluncak (Doğu Anadolu Bölgesi) bölgelerinde olup, bunlar Oligosen yayılımı ile ilişkilidir. Bölgede, Başören plütonik kayaçları küçük stoklar halinde gözlenmektedir. Bölgede, Başören köyü (Kuluncak-Malatya) civarındaki Kuluncak Florit-NYE cevherleşmesi benzer bir ilgiyle MTA (Maden Tetkik Arama) tarafından başta Th açısından incelenmiştir (Özgenç ve Kibici, 1994). Fakat, literatürde, bölgedeki radyoaktiviteyi inceleyen ayrıntılı herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmada amaç, zengin maden yataklarının bulunduğu Hekimhan ve Kuluncak ilçelerinde (Malatya) maden yataklarına yakın bölgelerden toprak numuneleri alarak, örneklerde, radyoaktivite (238U (226Ra), 232Th, 40K ve 137Cs) analizleri ile radon konsantrasyon ölçümlerini yapmak ve radon yayılım parametrelerini (radon konsantrasyonu, radon yoğunluğu, radon yayılım oranı, radon yayılma katsayısı vs.) hesaplamaktır. Bunların yanısıra, bölgede ağır metal kirliliğinin olup olmadığını tespit etmek amacıyla, örneklerin tamamında ağır metal (Zn, Fe, Mn, Ni, Cu, Cr ve Co) konsantrasyon analizlerini gerçekleştirmektir. Elde edilen sonuçlar, uygun istatistiksel analizler yapılarak yorumlanmıştır. Ayrıca, çalışma sonunda elde edilen verilerin çevreye etkisini görebilmek için, etkin doz parametreleri de hesaplanmıştır.
Tamamlandı
02.02.2021
07.09.2023
19.624,00
TÜRK LİRASI
Yürütücü
Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi