Covid-19 Aşısında Kullanılmak Üzere Türkiye’nin Antijenik Peptid/Protein Kütüphanelerinin Oluşturulması, Spesifik Antijenik Peptid/Proteinlerin Üretimi Ve Aşı Formülasyonları Olarak İmmün Yanıt Sonuçlarının Eldesi
Hayvanlardan insanlara bulaşarak hastalık yapabilen Coronavirusler (CoV), Coronaviridaeailesi, Orthocoronavirinae alt ailesi içinde sınıflandırılırlar. Alfa, Beta, Gama veDeltacoronavirus olmak üzere dört cinse ayrılırlar. Tek zincirli, pozitif polariteli, zarflı RNAvirüsleridir. Pozitif polariteli oldukları için RNA’ya bağımlı RNA polimeraz enzimi içermezler,ancak genomlarında bu enzimi kodlayabilirler. Yüzeylerinde çubuksu uzantıları bulunur. Buuzantıların Latince karşılığı “corona”, yani “taç” anlamından yola çıkılarak bu virüslereCoronavirus (taçlı virüs) ismi verilmiştir. Evcil ve yabani hayvanlarda da (yarasa, domuz, kedi,köpek, kemirgen ve kanatlılarda) bulunabilmektedir.Bu virüs türünün soğuk algınlığından Ağır Akut Solunum Sendromu (Severe Acute RespiratorySyndrome, SARS-CoV, 2002 sonunda ortaya çıkan ve 2004 yılına kadar ortadan kaybolan) veOrta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV, 2012) gibi daha ciddi hastalıklara kadar birçokhastalığa neden oldukları bilinmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda SARS-CoV’ un miskkedilerinden, MERS-CoV’un ise tek hörgüçlü develerden insanlara bulaştığı belirlenmiştir.Henüz insanlara bulaşmamış olan ancak hayvanlarda saptanan birçok Coronavirus türü debulunmaktadır.31 Aralık 2019’da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin Ülke Ofisi, Çin’ in Hubei eyaletinin Wuhanşehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak 2020’de etken dahaönce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir Coronavirus (2019-nCoV) olarak tanımlanmıştır.Daha sonra virüs WHO tarafından 2019-nCoV, hastalığının adı da COVID-19 olarak kabuledilmiş, virüs SARS-CoV’e benzerliğinden dolayı SARS-CoV-2 olarak adlandırılmıştır.SARS ve MERS salgınlarına yapılan araştırma yatırımları sayesinde, bilim insanları COVID-19’ a karşı teşhis, tedavi ve aşı geliştirmek için daha iyi hazırlanmaktadır [90]. Bu anlamdaönermiş olduğumuz projede, tüm dünyada 2020 yılını bir kabusa çeviren COVID-19 için hemülkemize özgü hem de dünyada yaygın türü kapsayacak SARS-CoV-2 izolatlarına aitgenomların analizi sonrası mevcut/yeni tanımlanan/eğer mutasyon tespit edilir ise ülkemizespesifik peptidlerin sentezi, spike glikoproteini ile S1 ve S2 parçalarının rekombinant DNAteknolojisi yöntemleri ile üretilmesi, antijenik peptid ve proteinlerin in vitro ve in vivo olarakimmunojenliklerinin belirlenmesi ile en yüksek immunojeniteye sahip formülasyonunkoruyuculuğun tespiti ile en etkili aşı adayı formülasyonunun ortaya çıkarılması sağlanacaktır.