Kur'ân'ı Kerîm, Allah tarafından insanlara hidayet rehberi olarak gönderilmiş bir kitaptır. Kur'ân'ın insanlar için bir hidayet rehberi olabilmesi, insanların Kur'an'ı okuyup anlaması ve yaşaması ile mümkündür. Kur'ân'ın anlaşılması ve yaşanması için çeşitli yönelim ve yaklaşımlarla birçok tefsir yazılmıştır. Bu durumu ise, müfessirin içinde yaşadığı içtimâî havza, toplumsal olgu ve olaylar büyük ölçüde etkilemektedir. Bu yaklaşımlardan biri olan içtimâî tefsir ekolüdür. Bu ekol 19. yüzyılda İslam toplumunun yaşamış olduğu toplumsal olay ve olgulara bir çözüm yolu olarak ortaya çıkmıştır. Bu ekolün temel amacı, Kur'ân'ın hidayet rehberliğiyle, o dönemde İslâm toplumunda var olan toplumsal sorunların yeniden ele alınması ve Kur'ân'ın güncel sorunlara ne tür çözüm önerilerinde bulunduğunun tespit edilerek ortaya konmasıdır. Günümüzde ise, bu yaklaşımın bir devamı olduğu düşünülen "Kur'ân Sosyolojisi" çalışmaları yapılmaktadır. Bu çerçeveden hareketle sosyoloji kavramı, 18. ve 19. yüzyılda Batıda yaşanan toplumsal olaylardan etkilenerek ortaya çıkmış olan ve insanların sosyal davranışlarının nedenlerini, sonuçlarını ve sosyal değişimin bilimsel bir yol ile araştırılmasını ifade eden normatif olmayan bir bilim dalıdır. Kur'ân ise, Allah'ın emir ve hükümlerini içeren normatif bir kitaptır. Bu açıdan Kur'ân ve sosyoloji kavramları; doğası, yöntem ve teknikleri itibariyle birbirinden ayrı gerçeklere işaret etmektedir. Tezimizde bu nokta göz önünde bulundurularak "Kur'an Sosyolojisi" kavramlaştırılmasının üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Yanı sıra İçtimâi Tefsir yönelişi ile Kur'ân ve Sosyoloji arasındaki bağın nasıl olması gerektiği meselesi irdelenmiştir.
The Holy Qur'an is a book sent by Allah as a guide to mankind. The fact that the Qur'an can be a guide for people is only possible if people read and understand the Qur'an and live it. In order to understand and live the Qur'an, many interpretations have been written with various orientations and approaches. This situation is greatly affected by the social memory, social facts and events in which the interpreter lives. Social interpretation school, one of them, emerged as a solution to the social events and phenomena experienced by the Islamic society in the 19th century. The main purpose of this school is to reconsider the social problems that existed in the Islamic society at that time, with the guidance of the Qur'an, and to identify and reveal what kind of solutions the Qur'an offers to current problems. Today, "Quran Sociology" studies, which are thought to be a continuation of this approach, are carried out. In this context, the concept of sociology is a non-normative science that emerged in the 18th and 19th centuries, influenced by the social events experienced in the West, and that expresses the causes and consequences of people's social behavior and the research of social change in a scientific way. The Qur'an, on the other hand, is a normative book containing Allah's orders and decrees. In this respect, the concepts of the Qur'an and sociology; points to different facts in terms of nature, methods and techniques. In our thesis, it has been tried to focus on the conceptualization of "Qur'an Sociology" by keeping this point in mind. In addition, the issue of how the connection between the School of Internal Tafsir and the Qur'an and Sociology should be examined.